Miasto Turek w grudniu 2014 r. przystąpiło do opracowania planu gospodarki niskoemisyjnej (PGN). Plan to dokument strategiczny, który wyznaczy dla miasta cele w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) na lata 2014-2020.
Plan gospodarki niskoemisyjnej dla GminyMiejskiejTurek - kliknij aby zobaczyć prezentację
Przejście na gospodarkę niskoemisyjną
PGN to dokument, który ma wyznaczać drogę do realizacji krajowego celu jakim jest przejście z wysokoemisyjnej gospodarki na niskoemisyjną. Niskoemisyjna gospodarka to system oparty przede wszystkim na ograniczeniu zużycia paliw kopalnych na rzecz zastosowania zielonych technologii. Jego naczelną zasadą jest wzrost konkurencyjności gospodarki przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju (tzn. że dzisiejszy wzrost ekonomiczny nie będzie zagrażał możliwościom wzrostu przyszłych pokoleń, np. po przez racjonalne wykorzystywanie zasobów naturalnych przez obecne pokolenie). Drogą do realizacji idei ekorozwoju jest m.in.:- stosowanie zielonych technologii opartych na alternatywnych i odnawialnych źródłach energii (energia słoneczna, wiatrowa, geotermia itp.),
- minimalizacja energochłonności,
- zapobieganie powstawaniu odpadów,
- promocja nowych wzorców konsumpcji.
Zgodnie z założeniami do Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, transformacja krajowej gospodarki ma nastąpić do 2050 roku (założenia Programu wynikają z unijnego pakietu energetyczno-klimatycznego 3x20 oraz ratyfikowanych przez Polskę międzynarodowych zobowiązań z zakresu ochrony klimatu). Program zakłada, że ewolucja rozpocznie się na poziomie lokalnym, dlatego właśnie tu należy zaplanować odpowiednie działania z tego zakresu. Plan gospodarki niskoemisyjnej ma być przewodnikiem dla lokalnych samorządów na lata 2014-2020 z zakresu wdrażania gospodarki niskoemisyjnej.
Cele i struktura PGN
Plan ma za zadanie określić efekt ekologiczny wszystkich zadań w gminie. Wskaźnikiem będzie wielkość redukcji dwutlenku węgla (CO2) dla każdego zadania zapisanego w dokumencie. Cele dla PGN to:- ograniczenie emisji CO2
- zwiększenie udziału odnawialny źródeł energii (OZE)
- zwiększenie efektywności energetycznej w bilansie energetycznym miasta
Cele są zgodne z obowiązującym do 2020 roku pakietem energetyczno-klimatycznym Unii Europejskiej (tj. ograniczenie emisji CO2 o 20%, wzrost udziału OZE o 15% i podniesienie efektywności energetycznej o 20%). Powyższe cele przyczynią się do realizacji zobowiązań państwa. Będą realizowane poprze działania inwestycyjne i nieinwestycyjnie (miękkie).
W planie na początek zostaną zidentyfikowane obszary problemowe gminy (np. przestarzałe oświetlenie uliczne, niespełniające wymagań energetycznych budynki gminne, zła infrastruktura rowerowa), a następnie zaplanowane zostaną konkretne działania i/lub zadania, które przyczynią się do ich poprawy. Działania redukcyjne, które miasto już zaplanowało zostaną również uwzględnione w planie. Wszystkie zadania oraz cele strategiczne przyjęte w PGN będą zgodne z obowiązującymi Programami Ochrony Powietrza i Wieloletnimi Planami Inwestycyjnymi dla miasta.
Przykładem działań wpisanych w PGN mogą być: budowa mikroinstalacji OZE (np. paneli fotowoltaicznych) na budynkach publicznych, termomodernizacja szkół, wymiana taboru komunikacji miejskiej, budowa systemu miejskiej wypożyczalni rowerów, czy tworzenie nowych przestrzeni zieleni gminnej.
Korzyści z posiadania przez miasto PGN
Wymiernym efektem realizacji zadań w ramach PGN będą przede wszystkim oszczędności w lokalnym budżecie, poprzez ograniczenie i optymalizację zużycia paliw i energii w budynkach użyteczności publicznej. Skutkiem wdrożenia przewidzianych w planie działań będzie również redukcja emisji innych ubocznych produktów spalania tj. pyłów PM10, PM2.5, tlenków azotu, siarki i węgla, czy benzo(a)pirenu), pochodzących głównie z niskiej emisji (pod pojęciem „niska emisja” rozumiemy emisję zanieczyszczeń pochodzących z transportu i z spalania paliw w domowych piecach lub kotłach).Plan będzie konieczny, by móc starać się o dofinansowanie z funduszy unijnych (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko) w nowej perspektywie finansowej 2014 – 2020 (przeznaczona kwota na inwestycje niskoemisyjne w miastach i gminach to ok. 9 mld euro). Jego posiadanie zwiększy również szansę dla Turka na uzyskanie finansowania z innych programów (Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Regionalnego Programu Operacyjnego, czy norweskich mechanizmów) na działania redukujące emisję gazów cieplarnianych w mieście. Pośrednim efektem planu może być również poprawa jakości powietrza, a co za tym idzie – poprawa zdrowia mieszkańców miasta, oraz zwiększenie świadomości ekologicznej Mieszkańców Turka.
Inwentaryzacja zużycia energii w gminie
Projekt opracowania planu gospodarki niskoemisyjnej zakłada opracowanie dokumentu, ale również opracowanie bazy emisji – narzędzia do zarządzania energią w gminie. Stworzenie bazy poprzedzi szczegółowa inwentaryzacja wielkości zużycia energii elektrycznej i cieplnej wśród jednostek gminnych. Inwentaryzacja będzie przeprowadzana za pomocą specjalnie przygotowanych. Baza danych będzie umożliwiała monitoring zużycia paliw i energii dla poszczególnych sektorów miasta i pojedynczych budynków użyteczności publicznej. To pomoże zoptymalizować system zarządzania miastem pod kątem zużycia energii i kontrolować, gdzie zużycie jest za wysokie.Za inwentaryzację oraz opracowanie PGN będzie odpowiedzialna krakowska firma Consus Carbon Engineering, która wygrała przetarg na wykonanie tej usługi. Projekt jest dofinansowany w 85% z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wkład własny gminy to 15% wartości całego projektu. Projekt ma zostać zakończony w czerwcu 2015 r., a plan przyjęty uchwałą Rady Miejskiej.
Zakres projektu obejmuje także:
- przeprowadzenie jednodniowego szkolenia dla pracowników urzędu
- zorganizowanie i przeprowadzenie kampanii informacyjno-promocyjnej (w tym konsultacji społecznych)
- w razie konieczności przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Poniżej link do głównego serwisu POIiŚ:
https://www.pois.gov.pl/
Całkowity koszt projektu: 43 050,00 PLN
Dofinansowanie z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013: 36 592,50 PLN (co stanowi 85% całkowitych kosztów projektu)